2024.04.07 zespół REPORTAŻ wystawa ULTRAAWANGARDA. KOŁO KLIPSA I POZNAŃSKI UNDERGROUND LAT 80. XX WIEKU Muzeum Narodowe Poznań

Kwiecień 7, 2024

Świetnie, że doszło do tej wystawy. Gratulacje dla pomysłodawców i Muzeum Narodowego w Poznaniu. Zgodnie z tytułem przedstawiono wybór prac grupy artystycznej Koło Klipsa, której członkowie byli w latach 80. równocześnie wykładowcami i studentami Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Grupa była silnie związana z galerią Wielka 19 w Poznaniu, działającą pod patronatem PWSSP i działała przez pełne sześć lat (84-89). Zgodnie z tytułem, celem wystawy było przedstawienie twórczości „ultraawangardowej” grupy Koło Klipsa na tle poznańskich, prawdziwie niezależnych od państwa, muzycznych zespołów undergroundowych lat 80. czyli niekomercyjnych, będących poza muzyką pop(ularną) i poza pop(ularną)kulturą. Szkoda, że skupiono się głównie na punk rocku. Prawdopodobnie w celu podkreślenia zainteresowania w latach 80-82 tym gatunkiem jednego z członków Koła Klipsa zanim grupa powstała. Aby ten czas rozciągnąć, mocno wykroczono poza ramy czasowe wystawy, prezentując zespoły, grafiki lub płyty powstałe już po rozwiązaniu Koła Klipsa, czyli po roku 1990. a nawet z… 2023 r! Zespół Reportaż, reprezentujący awangardę rockową i nie mający nic wspólnego z punk i klasycznym rockiem, nie bardzo pasował do wystawy ze swoją 40-letnią historią. Koncepcja przedstawienia poznańskiego undergroundu głównie jako muzyki punk spowodowała, że na wystawie (nie w katalogu) zabrakło promującego w tamtym czasie poznańskie podziemie muzyczne Henryka Palczewskiego (ten artykuł wiele wyjaśnia: >> Awangarda jest jak parowóz). Kilka osób, biorących udział w wystawie zawdzięcza jemu promocję lub choćby udostępnienie ważnych kontaktów muzycznych w tamtym czasie. Warto wspomnieć, że grupy Koło Klipsa i np. Reportaż, mimo przynależności do poznańskiego środowiska plastycznego, nie współpracowały ze sobą w latach 80. na żadnym polu, nie mówiąc o innych zespołach muzycznych spoza kręgu PLSP i PWSSP. Poznańskie zespoły muzyczne miały stanowić tło historyczne wystawy Koła Klipsa i tak też było. Wystawa, chociaż nie wyczerpywała tematu, była bardzo potrzebna i dobrze zorganizowana technicznie.

1981.06.07 zespół STEN koncert festiwal Nowa Fala na Odrze Klub Greka Wrocław

Czerwiec 7, 1981

Kolejny koncert STEN odbył się 07.06.1981 r. w Klubie Greka we Wrocławiu.

Mariusz Włodarkiewicz (21 lat) – śpiew, >> teksty
Zdzisław Krause (Dzidek) (21 lat)- gitara >> Bednarek Custom
Piotr Łakomy (18 lat) – bas >> Defil Baston
Andrzej Karpiński (18 lat) – perkusja Szpaderski
Leszek Knaflewski (21 lat) – perkusja Polmuz

Trzy dni po poznańskim koncercie STEN wystąpił na festiwalu Nowa Fala na Odrze we Wrocławiu razem z gospodarzami Klaus Mitffoh oraz Kryzys, Poland, Kanał, Brain Control, Zygzak, Phantom, Transit, Dexacolport. Organizatorami festiwalu było dwóch studentów wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych Marek Puchała i Andrzej Rogowski. Festiwal początkowo miał odbyć się w maju >> plakat festiwalu, ale z powodu śmierci Prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego i żałoby narodowej, imprezę przeniesiono na czerwiec.

Po przeprowadzeniu się Zdzisława Krause do Niemiec w sierpniu 1981 r. STEN przekształcił się w nowofalowy SOC.

Koncerty STEN:
1981.06.13 – Zlot Studentów, koncert plenerowy, Sława Śląska, organizator – Krzysztof Wodniczak
1981.06.07 – klub Greka, Wrocław, festiwal Nowa Fala na Odrze
1981.06.05 – kino Kosmos, Poznań
1981.05.22 – klub Od Nowa, Poznań, Przegląd Zespołów Studenckich
1981.05.15 – klub Piekłoraj, Poznań
1981.05.08 – klub Sęk DS 1, Juwenalia Poznań

1981.06.05 zespół STEN koncert kino Kosmos Poznań

Czerwiec 5, 1981

Koncert zespołu STEN odbył się 05.06.1981 r. w kinie Kosmos przy ul. Dożynkowej 9 w Poznaniu.

Mariusz Włodarkiewicz (21 lat) – śpiew, >> teksty 1981
Zdzisław Krause (Dzidek) (21 lat)- gitara >> Custom Bednarek, >> Wah Fuzz PUE
Piotr Łakomy (18 lat) – bas >> Defil Baston
Andrzej Karpiński (18 lat) – perkusja >> Szpaderski
Leszek Knaflewski (21 lat) – perkusja Polmuz

Punkrockowy zespół STEN powstał w kwietniu 1981 r. w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu w wyniku połączenia dwóch, szkolnych zespołów rockowych: KSR (Korpus Szybkiego Reagowania): Grzegorz Grześkowiak (g), Jędrzej Grunt (g), Zdzisław Krauze (g), Leszek Knaflewski (dr), Mariusz Włodarkiewicz (bg), oraz KRES Andrzej Karpiński (g, dr), Piotr Łakomy (bg). Następnie dwóch muzyków KSR (Knaflewski, Grunt) założyli duet Rasa, a dwóch kolejnych (Krause, Włodarkiewicz) wraz z dwoma muzykami z KRES (Karpiński, Łakomy) utworzyli zespół STEN. Pierwsze próby STEN odbywały się na poznańskim Górczynie, w domu wokalisty Mariusza Włodarkiewicza. Zespół już na pierwszej próbie przyjął nazwę STEN. Dzidek (Zdzisław Krause) student Akademii Rolniczej, załatwił stałą siedzibę zespołu, najpierw w klubie Piekłoraj, a potem w klubie Nurt przy ul. Dożynkowej 9. Zorganizował także trzy, pierwsze koncerty. Po rozwiązaniu duetu Rasa, 25.05.1981r., do zespołu STEN dołączył drugi perkusista Leszek Knaflewski, który zajmował się tworzeniem wizerunku zespołu i zaprojektował pierwszy >> plakat koncertowy. STEN był pierwszym, regularnie koncertującym, poznańskim zespołem punkrockowym. Po przeprowadzeniu się Zdzisława Krause do Niemiec w sierpniu 1981 r. STEN przekształcił się w nowofalowy zespół SOC.

Koncert zespołu STEN w kinie Kosmos został nagrany na magnetofon Marzeny Karpińskiej (Kaczmarek) >> Grundig MK235. Nagłośnieniem zajmował się Andrzej Bergandy. Użyty sprzęt na scenie: >> Vermona Regent 600H, >> Unitra Eltra Eltron 60, mikrofony: >> AKG D190, >> Beyerdynamic M69, >> Dynacord Electro Voice, >> Tonsil Unitra MDU39 i nagłośnienie poza sceną: >> Peavey XR600, FH-1, C-700, 115BW Continental.

wszystkie koncerty STEN:
1981.06.13 – Zlot Studentów, koncert plenerowy, Sława Śląska, organizator – Krzysztof Wodniczak
1981.06.07 – klub Greka, Wrocław, festiwal Nowa Fala na Odrze
1981.06.05 – kino Kosmos, Poznań
1981.05.22 – klub Od Nowa, Poznań, Przegląd Zespołów Studenckich
1981.05.15 – klub Piekłoraj, Poznań
1981.05.08 – klub Sęk DS 1, Juwenalia Poznań

1981 KWIECIEŃ SPRZĘT, INSTRUMENTY

Kwiecień 25, 1981

perkusja Szpaderski – Łódź

Własność Andrzej Karpiński – 29 kwietnia 1981

Używana perkusja Szpaderski używana przez Andrzeja Karpińskiego do nagrań i koncertów zespołu >> Sten. Perkusja posiadała skórzane naciągi, których w wilgotnych pomieszczeniach do prób nie dało się nastroić. Lugi i obręcze były zardzewiałe, a gwinty w niestabilnych statywach poprzekręcane, gdyż były z aluminium. Dwa talerze Polmuz takiej samej średnicy brzmiały krótko jak pokrywka garnka, a w stopie Polmuz była założona sprężyna od krzesła, bo oryginalna pękła i była nie do dokupienia. Najciekawszym elementem był hi-hat wykonany ze statywu do kontrabasu. Jego górny talerz był podnoszony po prostu nogą na przeciągniętym przez statyw sztywnym drucie. Z czasem dokupiłem stopę i hi-hat Szpaderskiego. Tę perkusję zakupiłem za pieniądze ze sprzedaży akordeonu Weltmeister – komunijnego prezentu z roku 1972.

Sten - Andrzej Karpiński, perkusja Szpaderski (rekonstrukcja cyfrowa). naciągi skórzane, statywy i werbel Polmuz, używana od 10.05.1981

magnetofon ksetowy Unitra MK-235 licencja Grundig

Własność Marzeny Karpińskiej – 25 kwietnia 1981

Magnetofon kasetowy Unitra MK-235 na licencji Grundig używany do nagrywania prób i koncertów zespołu: >> Sten. Z uwagi na trudność w zakupie kaset, materiał nagrywano wielokrotnie na tę samą kasetę, aż do całkowitej utraty jakości nagrania.

Magnetofon kasetowy MK235 Grundig Marzeny Karpińskiej, na który nagrywano pierwsze próby i koncerty zespołów STEN, SOC i REPORTAŻ.

magnetofon Unitra ZRK MK-125 LIC Thomson

Własność Andrzeja Karpińskiego – 25 kwietnia 1981

Magnetofon kasetowy Unitra ZRK MK-125 na licencji Thomson używany przez Andrzeja Karpińskiego do nagrywania prób i koncertów zespołu >> Kres. Do magnetofonu podłączano mikrofon dynamiczny Tonsil MDO-13 lub MDO-21. Z uwagi na trudność w zakupie kaset, materiał nagrywano wielokrotnie na tę samą kasetę, aż do całkowitej utraty jakości nagrania, oto przykład >> zapisu.

Koncert Kres został nagrany 25 kwietnia 1981 r. na magnetofon kasetowy Unitra ZRK MK125 LIC Thomson.

Zestaw nagłośnieniowy Unitra Eltron 100

Własność Dom Kultury w Grodzisku Wlkp. – 25 kwietnia 1981

Zestaw nagłośnieniowy Unitra Eltron 100 używany przez Andrzeja Karpińskiego i Piotra Łakomego podczas koncertu zespołu >> Kres. Do zestawu podłączano gitarę Defil Jola 22, gitarę Custom Bednarek przez Wah-Fuzz oraz gitarę basową Defil Baston.

KRES - wzmacniacz Unitra Eltra Eltron 100 z kolumnami używany na koncercie w Grodzisku Wlkp. 25.04.1981 r.

Wah-Fuzz PUE Łódź

Własność Andrzeja Karpińskiego – 25 kwietnia 1981

Przetwornik Wah-Fuzz używany przez Andrzeja Karpińskiego do nagrań i koncertów zespołów >> Sten i >> Soc. Do przetwornika podłączano gitarę Defil Jola 22, gitarę Custom Bednarek oraz organy Żaczek i mini klawiaturę Faemi. Wah-Fuzz używał także Zdzisław Krause w zespole Sten.

Wah-Fuzz firmy PUE z Łodzi używany do przetwarzania dźwięku gitar i mini-klawiatur w zespołach Sten, Soc i Reportaż

gitara elektryczna Custom Bednarek – Łódź

Własność Zdzisława Krause – 20 kwietnia 1981

Gitara elektryczna wykonana na zamówienie w łódzkiej firmie Custom Bednarek używana przez Zdzisława Krause i Andrzeja Karpińskiego do nagrań i koncertów zespołów >> Kres i >> Sten. Gitarę podłączano przez Wah-Fuzz łódzkiej firmy PUE. Był to instrument mieszany z wykorzystaniem osprzętu różnych producentów zachodnich i czeskich. Gitara miała niską akcję strun i bardzo ergonomiczny gryf.

KRES, STEN - gitara Zdzisława Krause łódzkiej firmy Bednarek używana od 20.04.1983 r.